Debian tabanlı dağıtımlarda (Ubuntu, Mepis, Knoppix) paket yönetim sistemi olarak apt kullanılmaktadır. Apt öğrenildikten sonra paket kurma, kaldırma, sistemi güncelleme ve benzeri işleri oldukça kolaylaştıran bir araçtır. Elbette Debian, Ubuntu'da grafiksel arayüz olan Synaptic Paket Yöneticisini kullanabilirsiniz.
Gelelim temel bilgilere. Debian'da paketler iki çeşittir. Binary paketler (deb uzantılı) çalıştırılabilir dosyalar, yapılandırma dosyaları, man/info dosyaları, telif hakkı bilgisi ve diğer belgelerden oluşan özel bir arşiv biçimidir. Kaynak paketler yazılımın kaynak kodları, Debian'a özgü değişiklikleri içeren dosya, ve dsc yapılandırma dosyasından oluşur. Bu dosyaları dpkg (apt-get ve aptitude önyüz desteğini de kullanabilirsiniz) yardımıyla kullanıp kurabilirsiniz.
Debian paket sisteminin temel aracı dpkg'dir. Alt seviyedeki paket kurma, kaldırma, yapılandırma ile ilgili tüm işleri bu araç gerçekleştirir. Apt ve Aptitude bu araç için bir önyüzdür. Dilerseniz diğer önyüzleri kullanmadan doğrudan dpkg kullanabilirsiniz. Özellikle depolarda olmayan deb paketlerini kurmak için dpkg kullanmanız gereken araçtır. Bu yazıda bahsedilen komutların hepsi uçbirim (terminal) kullanarak işleyebileceğiniz komutlardır.
Paket kurma: dpkg -i paketismi.deb
Paket kaldırma: dpkg -r paketismi(Paket ile ilgili bütün dosyaları, yapılandırma dosyaları da dahil, kaldırmak için "Purge" etmek grekiyor : dpkg -P paketismi)
Paket içeriğini listeleme: dpkg -L paketismi
Kurulu paketleri listeleme: dpkg -l(Daha geniş liste için dpkg --get-selections) Bu listeleme komutları çıktısını bir metin dosyasına kaydedip daha sonra yeni kurduğunuz bir sistemde o metin dosyasını apt'ye girdi olarak vererek daha önce kurulu paketleri tekrar kurabilirsiniz.
Paketi tekrar yapılandırma : dpkg-reconfigure paketismi
Dpkg ile daha ayrıntılı bilgiye komut satırında man dpkg yazarak ulaşabilirsiniz.
Öncelikle aptitude ve apt arasında hangisini kullanmanız gerektiğine karar vermeniz gerekiyor. Resmi olarak Debian geliştiricileri tarafından daha kapsamlı ve kullanışlı olan aptitude kullanılması öneriliyor. İkisi arasında temel olarak bir fark yok, sadece kullanım açısından farklar var. Buradaki komutları ikisi için de vereceğim. Ama ikisini karışık olarak kullanmayın, birine bağlı kalın.
Paket arama
aptitude search flac
apt-cache search flac
Bu komutlar aradığınız bir paketi bulmanıza yardımcı olur. Yukarıdaki iki örnek flac ifadesini barındıran paketleri listeler. Aradığınız paketi listeden bulup yükleyebilirsiniz.
Paketi güncellemelere karşı koruma
Bazı durumlarda bir paketin sabit bir sürümde kalmasını isteyebilirsiniz. Bu durumda hold komutu işinizi görecektir:
aptitude hold paketismi
echo "paketismi hold" | dpkg --set-selections
Güncel depo bilgisi alma
Bir paket kurmadan önce, sistemi güncellemeden önce depolardan güncel paket bilgilerini almak gerekir.
aptitude update
apt-get update
Sistem güncelleme
Aptitude ve apt sistem güncelleme için iki seçenek sunar. Biri upgrade diğeri de dist-upgrade. İlki sistemdeki paketlerin yeni sürümlerini yükler. İkincisi ise sistemdeki paketlerin güncellemesini yaptığı gibi kurulması gereken yeni paketleri de kurar, genellikle dağıtım güncellemelerinde kullanışlıdır. Aptitude ile yeni önerilen ise safe-upgrade.
aptitude safe-upgrade
apt-get upgrade
aptitude dist-upgrade
apt-get dist-upgrade
Paket bilgisini görüntüleme
Bir paket hakkında bilgi almak için
aptitude show paketismi
apt-cache showpkg paketismi
Paket kurma
Kullanmak istediğiniz bir paketi kurmak için aşağıdaki komutları kullanmanız gerekir. Paketin gereksinim duyduğu diğer paketler de otomatik olarak kurulacaktır.
aptitude install paketismi
apt-get install paketismi
(Aynı anda birden fazla paket kurulabilir paket isimleri arasına boşluklar koyularak gerçekleştirilir: aptitude install paket1 paket2 paket3 şeklinde)
Paket kaldırma
Paketi kaldırırken bu paket bağımlı olan paketler de kaldırılacaktır. İşlem esnasında bununla ilgili özet bir bilgi ekranda gösterilecektir. Özet bilgiyi iyice inceledikten sonra işleme onay verilmelidir.
aptitude remove paketismi
apt-get remove paketismi
Yapılandırma dosyalarını da kaldırmak için
aptitude purge paketismi
apt-get purge paketismi
Not: Bu yazıdaki komutların root haklarıyla kullanılması gereklidir. Root kullanıcısının etkin olduğu uçbirim kullanılmıyorsa komutların başına sudo getirilmelidir.
Using APT(Ubuntu) sitesi daha ayrıntılı bilgileri barındırmaktadır.
Kaynaklar:
Using Apt
APT Nasıl
Chapter 7 - Basics of the Debian package management system
Things You Need To Know To Become An Apt Guru
Using APT
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder